Enkhuizen en het weer door de eeuwen heen

Nederland heeft vele monumenten. Velen kennen we ook wel, maar één monumentaal boek, of beter een serie van boeken, gaat bijna aan ieders aandacht voorbij.

Het is uniek en kent geen gelijke in de wereld: de historisch geograaf en metereoloog Drs Jan Buisman is in de tachtiger jaren van de vorige eeuw begonnen met het systematisch verzamelen van historische bronnen die iets meedeelde over de (extreme) weersomstandigheden in die tijd.Dit onderzoek resulteerde in het standaard werk Duizend jaar Weer, Wind en Water in de lage landen“, onder redactie van A.F.V van Engelen (KNMI). Van Wijnen UItgeverij, Franeker.

Bij het eerste deel ging Buisman nog uit van vier delen over de jaren 764-1300, 1300-1550, 1550-1800,1800-1995. We zijn nu 25 jaar en 5000 pagina’s verder en zijn inmiddels aan deel 7 die het weer in Nederland tot 1815 behandeld:

deel 1, 763-1300, (zesde druk), ISBN 9789051940756 | januari 195 | 655pp

deel 2, 1300-1450, (vierde druk), ISBN 9789051941418 | januari 1996 | 690pp

deel 3, 1450-1575, (tweede druk), ISBN 9789051941425 | januari 1998 | 806pp

deel 4, 1575-1675, (tweede druk), ISBN 9789051941432 | januari 2000 | 767pp

deel 5, 1675-1750, (eerste druk), ISBN 9789051941906 | februari 2006 | 998pp

deel 6, 1750-1800, (eerste druk), ISBN 9789051941913 | januari 2015 | 1040pp

deel 7, 1800-1825, (eerste druk), ISBN 9789051942156 | augustus 2019 | 992pp

De verwachting is dat Jan Buisman nog drie delen heeft te gaan: 1825-1900, 1900-1950 en 1950-2000.

In alle delen wordt – uiteraard – Enkhuizen in de index genoemd. Wat ik wil doen is op deze website deel voor deel de opmerkingen over Enkhuizen bekijken en samenvatten wat Jan Buisman daarover heeft te melden.

In deel 1 staan maar twee verwijzingen naar Enkhuizen, maar in deel 5 zijn het er 25!

Dat gaat overigens niet alleen over het weer in bepaald jaar, maar vaak ook over een bron uit Enkhuizen of het gaat om de algemene historische omstandigheden. We zullen het allemaal gaan horen.

Het lijkt mij interessant om voor Enkhuizenaren kennis te maken met wat in dit monumentale werk over Enkhuizen o al is op te merken.

Jan Buisman kreeg voor zijn oeuvre in 1997 de Marcel Minnaert prijs van de Unie Nederland-Vlaanderen en in 2015 de Dr. J. van der Bilt prijs van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer- en Sterrenkunde. In 2011 ontving hij een Koninklijke onderscheiding en op 14 juni 2017 in het Koninklijk Paleis in Amsterdam de Zilveren Anjer uit handen van Prinses Beatrix. De Zilveren Anjer wordt toegekend door het Prins Bernhard Cultuurfonds aan personen die zich vrijwillig en onbetaald hebben ingezet voor de cultuur of de natuur in het Koninkrijk der Nederlanden. Allemaal volledig verdient!

Een zeer leesbaar artikel over Jan Buisman en zijn duizend-jaren-weer-project stond in Historiek.