Ze zijn vrijwel uit het moderne straatbeeld verdwenen, de oude gevel-reclame borden met meestal niet meer dan de naam van het product op de gevel om de klandizie te tonen dat deze middenstander natuurlijk alleen top-kwaliteit, van vooral bekende, merken voert. Maar het Zuiderzee museum zijn ze uiteraard en in de stijl van het museum nog aanwezig. Ik heb getracht ze allemaal te fotograferen en deze nostalgie in de herinnering terug te brengen.
De meeste gevel-reclameborden in het Zuiderzeemuseum hebben uiteraard betrekking op levensmiddelen en schoonmaakmiddelen voor de gewone man. Maar vooral genotsmiddelen als koffie, thee en gebak zijn in het museum op veel plaatsen te bewonderen.
Douwe Egberts kent iedereen nog wel, en zelfs de vormgeving heeft de tand des tijds grotendeel doorstaan. Van Nelle weet iedereen nog wel wat het is, en dat geldt ook voor – nu wel een geheel andere beeld dat toentertijd – Kanis en Gunnink, importeurs uit Kampen. Maar wie kent nog Dobbelman’s Tabak, Pirate Virginia Cigarettes (wat moesten we met die Coupons?) , Ster Tabak en Koffie en thee van Heidenrijk?
En zelfs pruimtabak was eigenlijk in mijn jonge jaren al verleden tijd, maar er waren tijden dat ook zij, zoals J.G , moesten strijden om de gunst van de consument.
En dan de vreselijke producen als Levertraan van Draisma; of cichorei van de Beukelaar!
De meeste van deze kruideniers reclame borden zijn terug te vinden op de winkeltjes, er is er één direct bij de ingang aan de Wierdijk nr.77: het buurt- en snoepwinkeltje van Trui Mos (Doolhof 67) uit Volendam; en nummer 67 de kruidenierswinkel van Geurt Meulder uit Harderwijk (Vuldersbrink 6).
Maar op vele plekken en vele buitenmuren zijn in het museum de reclameborden te vinden.
Ook wasmiddelen behoefte vroeger veel merk-reclame gezien de volgende, voor velen nog herkenbare, producten: Lodaline, Henco, Persil en Radion.
En de blauwe zakjes van Reckitt, die ik mijn oma achter haar huis in de sloot in Nieuwkoop aan de plassen steeds in het water zag doen als ze daarin de was spoelde, met de hand!
En een beetje achteraf, hoog op de muur van de houten huizen uit de Haarlemmer Houttuinen uit Amsterdam (nr. 57) een bordje van een verzekeraar: R.S.V.. Heeft daar waarschijnlijk oorspronkelijk niet gezeten maar in veel dorpen was toch wel iemand die zich met geldzaken en dus ook verzekeringen bezig hielt en die zal ongetwijfeld het bordje op de muur hebben gehad.
Dan waren er natuurlijk de meer gespecialiseerde winkels, vooral gericht op vakmensen zoals smits, huisschilders,(auto)motor-monteurs en zaadhandelaren.
Dan nog de specifieke producten als de kachelpoets op de muur van de smederij (nr 66), en de schelpkalk op de muur van de kalkovens (nr 2).
Hoewel strikt genomen geen reclamenborden voor merk artikelen waren bij de diverse vakmensen: kappers, zeilmakers, smeden e.d. vaak ook gevel-borden die trots vertelde dat hun vakmanschap kon worden afgelezen van hun lidmaatschap van beroepsverenigingen en dat via een mooi emaillen-bord aan de gevel kenbaar maakten. Ook daarvan zijn in het museum vele voorbeelden:
En eigenlijk alleen maar een teken van het hebben van een overheidsvergunning voor het schenken van (sterke) alcoholische dranken, mogen de volgende bordjes natuurlijk niet ontbreken, want in het staatsbeeld zeer herkenbaar en op etablissementen met enige historie nog steeds aanwezig, ook in het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen uiteraard.:
Hier de lijst van alle getoonde merk-reclameborden. Ik heb er ongetwijfeld eentje over het hoofd gezien, als ik die spot zal ik hem alsnog toevoegen uiteraard.
Avisol Motor oils
Brasso vloeibaar poets-extract
De Leeuw Koffie thee
De Beukelaar cichorei
Doelfray paints
Douwe Egberts Koffie en thee
Douwe egberts Tabak
Heidenrijk Koffie en Thee
Henco afwasmiddel
J.G Pruim Tabak
Jurgens Solo Margarine
Kannis & Gunnink importeurs
Loda bleek
Lodaline vloeibare wasmiddel
Macfarlane & Co Biscuits
Maggi producten
P.Sluis ochtendvoer,
Persil voor de fijne was
Persil zelfwerkend waschmiddel
Pirate Virginia Cigarettes, Planta
R.V.S.
Radion waschmiddel
Ripolin lakverf
Schelpkalk Nederlandse metselkalk
Ster Tabak
Union Briketten
Van Nelle Koffie en thee
Van Nelles Tabak
Veluvine verven
Yacco motor olie
Zebralin pasta-kachelglans
